به طور كلي ميزان همّت و پايبندي انسان در هر كاري وابسته به شناختي است كه از اهميت آن كار دارد. مثلا اگر پزشك به شما دارويي بدهد كه روزي پنج مرتبه بايد مصرف كنيد و بدانيد كه اگر آنرا به موقع و مرتب نخوريد، مرگ شمارا تهديد ميكند، در آن صورت شما با مراقبت و دقت تمام دستور را عمل ميكنيد، چون خطر بزرگي شما را تهديد ميكند. در مورد نماز هم ابتدا بايد شناخت پيدا كنيد، ذيلا چند نكته از هزاران نكته در مورد اهميت نماز را براي شما يادآوري ميكنيم:

1. اولين چيزي كه در قيامت، از شما سوال ميكنند نماز است. اگر اهل نماز نباشيد يا نماز را سبك شمرده و به موقع نخوانيد،‌اصلاً به بقية كارهايتان نگاه نميكنند. در روايات متعدد به اين نكته اشاره شده است كه ملاك قبولي اعمال، نماز است.

واقعا فكر كنيد در آن خطر بزرگ و موقعيت سرنوشت ساز كه كوهها طاقت تحمل آنرا ندارند، نامه عمل ما را به طرف ما پرت كنند و بگويند كه چون نماز نميخوانديد يا اهميت چنداني به نماز نميداديد، اصلا نامهتان را نگاه نميكنيم، آنوقت چقدر ما براي سستي در نماز و سبك شمردن آن افسوس خواهيم خورد؟

2. فاصله بين كفر و ايمان نماز است. رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرموده است: «بين العبد و بين الكفر ترك الصلاة».(2) مرز ميان اسلام و كفر چيزي بيش از رها كردن نماز نيست.

يعني كسي كه اهل نماز و خضوع و خشوع در برابر خداوند نيست عملاً كافر است و به مهمترين سفارش خداوند بيتوجهي كرده است.

3. اولين جوابي كه بدكاران در مورد علت جهنمي شدنشان ميگويند اين است كه ما اهل نماز نبوديم.

سبك شمردن و ترك آن قطع رابطه كردن با آفريدگار هستي است، و اين در دنيا و آخرت عواقب تلخي دارد. در قيامت اهل بهشت از دوزخيان ميپرسند: چه چيز شما را روانه جهنم كرد؟ يكي از جوابهاي شان اين است كه ما پا يبند به نماز نبوديم لم نك من المصلين(3)

4. خداوند از افرادي كه نسبت به نمازشان سهل انگار و بياعتنا هستند گاهي ميخوانند و گاهي نميخوانند و يا به موقع نميخوانند، متنفر است و ميگويد: واي بر آنان فويل للمصلّين الذين هم عن صلاتِهم ساهون.(4) (واي بر نمازگزاراني كه بر نماز خود سهل انگاري ميكنند).

5. هيچ عملي در نزد خدا بهتر ازنماز اول وقت نيست. امير مومنان علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: «ليس عملٌُ احبُّ الي الله من الصلاةِ فلا يشغلنكم عن اوقاتِها شيءٌ من امور الدنيا فانّ الله عزّ وجلّ ذمّ اقواماً فقال الذين هم عن صلاتهم ساهون. يعني انهم غافلون استهانوا باوقاتها»(5) (هيچ عملي در نزد خداوند بهتر از نماز نيست پس بايد هيچ يك از كارهاي دنيا شما را از نماز اول وقت باز ندارد. زيرا خداوند مذمت فرموده كساني را كه نسبت به نمازشان سهل انگارند. بدانيد كه خداوند هيچ عملي را نميپذيرد مگر آن چه را كه خالص انجام پذيرد).

در آيات و روايات ديگر نيز از نماز به عنوان وسيلهاي كه انسان را به خدا نزديك ميكند:(6) عمود دين،(7) وسيله سعادت و خوشبختي انسان و عامل دوري از فحشاء و منكرات(8) ياد شده و تأكيده شده است كه بايد نماز اول وقت را مراعات نموده و هميشه خود را با نماز از تمامي آسيبها و انحرافات اخلاقي دور داشت.(9)

اگر شما با دقت، اين روايات را مطالعه نموده و به اهميت و جايگاه نماز آشنايي بيشتري پيدا كنيد، قطعاً از اين پس بيشتر به آن بها خواهيد داد. پس اولين راهكار براي اينكه بيشتر به نماز اهميت بدهيد و نماز شما قضا نشود اين است كه در مورد اهميت نماز بيشتر مطالعه كنيد،(10) به معاني نماز و جملات و كلمات آن توجه نماييد، اگر به حقيقت و معناي واقعي نماز پي ببريد، انگيزه بيشتري در شما ايجاد ميشود تا با خدا ارتباط برقرار نموده و به راز و نياز بپردازيد، در اين صورت حالتي در شما ايجاد خواهد شد كه لحظهشماري كنيد تا چه زماني موقع نماز ميشود كه بار ديگر با خداوند به راز و نياز بپردازيد.

نكته ديگر اينكه اگر به حقيقت و معناي واقعي نماز پي ببريد، اين زمينه در شما فراهم ميشود كه نماز را با حضور قلب بخوانيد، تا انسان نماز با حال نخواند، نميتواند از نماز لذت ببرد از همين روست كه در روايات به اهميت حضور قلب و توجه به معناي نماز تأكيد شده است.

در پايان اميدوارم با رعايت نكات مطرح شده و نيز كتابهايي كه در پي معرفي ميشود، بتوانيد روحية مذهبي و علاقمندي به نماز را در خويش تقويت كنيد، از ميان همه كتابها تأكيد ميشود كه اين كتاب را حتماً تهيه كنيد چون بسيار مفيد ميباشد.

پی نوشت ها:

1. در اين خصوص مراجعه شود به : جمعي از نويسندگان . نماز و زندگي . ج 1 . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1377 . و نيز : جوادي آملي . حكمت عبادات . نشر اسراء . چاپ اول . 1378 .
2. نهج الفصاحة . جمله 1098 .
3. مدثر:43 .
4. ماعون:4 و 5 .
5. محمدي ري شهري . محمد . ميزان الحكمة . ص 399 .
6. محمدي ري شهري . همان . ص 369 .
7. همان .
8. همان . ص 370 ـ 371 .
9. همان . ص 398 ـ 405 .
10. براي مطالعه بيشتر ر.ك : - امام خميني . آداب نماز . موسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني (ره) . چاپ سوم . 1372 . - محمدي . عزيز الله . نماز معراج خاكيان . دفتر تبليغات اسلامي قم . چاپ اول . 1377 . - ستاد اقامه نماز . نماز راهي به سوي كاميابي . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1376 .